“De mens lijdt dikwijls het meest door het lijden dat hij vreest” is een oud gezegde dat treffend de pijn van zorgen maken beschrijft. Dit thema komt vaak terug tijdens gesprekken op het spreekuur. Veel mensen herkennen het eindeloze piekeren en het steeds opnieuw herhalen van dezelfde gedachten, die meestal voortkomen uit angst voor wat zou kunnen gebeuren. Piekeren is het voortdurend zoeken naar een oplossing voor een probleem, terwijl die oplossing vaak niet gevonden wordt. Het is te vergelijken met het blijven zoeken naar een verloren briefje in een kast, terwijl eigenlijk al duidelijk is dat het daar niet ligt.
Wanneer piekeren uit de hand loopt, kan dit leiden tot verlamming en angst. Om aan deze onrust te ontsnappen, wordt vaak gezocht naar manieren om het gevoel te verdoven. Veelvoorkomende manieren zijn overmatig eten, drinken, televisie kijken, internetten, gamen of vluchten in werk. Soms worden antidepressiva gebruikt, maar deze medicijnen helpen meestal niet bij piekeren als er geen sprake is van een ernstige depressie. Bovendien kunnen deze middelen bijwerkingen geven en zijn ze vaak lastig af te bouwen.
In de praktijk wordt gezocht naar andere manieren om met angst en piekeren om te gaan. Het blijkt helpend om niet alleen naar de gevolgen van angst te kijken, maar juist de angst zelf te onderzoeken en los te laten. In mijn consulten gebruik ik vaak de Sedona methode, een aanpak die helpt bij het loslaten van emoties zoals woede, angst, verdriet en wanhoop. Deze methode versterkt positieve gevoelens van rust, ruimte en vertrouwen.
Een andere benadering is om minder in het hoofd te blijven en juist meer in actie te komen. Door weer een doel te vinden dat enthousiasme geeft, door aandacht te richten op wat energie geeft en door in een flow te komen, ontstaat er weer verbinding met de toekomst.
Bemoediging en het richten op wensen en verlangens helpen om angsten te verminderen. Ook kan het zinvol zijn om een informatie-dieet te volgen. Zo was er recent een man in de praktijk die zich beter ging voelen door zich te richten op zijn hobby en minder nieuws te volgen. Minder aandacht voor negatieve berichtgeving kan helpen om het leven lichter te maken.
In Lochem is een uitspanning met de naam de Witte Wieven, een verwijzing naar nevels die vroeger boven de moerassen hingen. Spookachtige gedachten verdwijnen vaak als de zon weer gaat schijnen; wat eerst een spookbeeld leek, blijkt gewoon een nevel of een boom te zijn. Angst voor de angst blijkt vaak erger dan de werkelijkheid.
Begeleiding kan helpen om los te komen van beperkingen, angsten en klachten. Dit is de eerste, therapeutische fase, waarin aandacht is voor de problemen. Wanneer deze hanteerbaarder worden, volgt een tweede, coachende fase. In deze periode komt de focus te liggen op vitaliteit en het gezonde deel, zodat er weer verbinding ontstaat met de toekomst en de eigen wensen.
Zowel het probleem van piekeren en teveel in het hoofd zitten als coaching vanuit de Wilsspiraal® is beschreven in mijn boek “De Wil is een Pijl”.
René Slot, arts